Η διαδικασία εκκίνησης του Linux

Η διαδικασία εκκίνησης (Boot) του Linux

Όταν ενεργοποιούμε έναν υπολογιστή με Linux, συμβαίνει μια σειρά από διαδικασίες που φέρνουν το σύστημα σε πλήρη λειτουργία. Ας εξετάσουμε βήμα-βήμα αυτή τη διαδικασία:

1. Power On - Ενεργοποίηση

Όταν πατάτε το κουμπί ενεργοποίησης στον υπολογιστή, η μητρική πλακέτα λαμβάνει ηλεκτρική ενέργεια και ξεκινά η διαδικασία εκκίνησης.

2. BIOS/UEFI - Το βασικό σύστημα εισόδου/εξόδου

Το BIOS (Basic Input/Output System) ή το πιο σύγχρονο UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) είναι το πρώτο λογισμικό που τρέχει στον υπολογιστή. Αυτό:

• Εκτελεί το POST (Power-On Self-Test) για να ελέγξει ότι το hardware λειτουργεί σωστά
• Αναζητά συσκευές από τις οποίες μπορεί να εκκινήσει το σύστημα (σκληρός δίσκος, USB, δίκτυο κ.λπ.)
• Φορτώνει ρυθμίσεις από τη non-volatile memory

3. GRUB - Το boot loader

Το GRUB (Grand Unified Bootloader) είναι το πρόγραμμα που:

• Εμφανίζει το μενού επιλογών εκκίνησης (αν έχετε πολλά λειτουργικά συστήματα ή διαφορετικές εκδόσεις πυρήνα)
• Διαβάζει τις ρυθμίσεις από το αρχείο /etc/grub2.cfg
• Φορτώνει τον επιλεγμένο πυρήνα (kernel) του Linux στη μνήμη

4. Ο πυρήνας (Kernel) του Linux

Ο πυρήνας είναι ο "εγκέφαλος" του λειτουργικού συστήματος. Όταν φορτωθεί:

• Αρχικοποιεί όλο το hardware του συστήματος
• Φορτώνει τους απαραίτητους drivers (οδηγούς συσκευών)
• Φορτώνει τις υποστηριζόμενες βιβλιοθήκες
• Δημιουργεί την εικονική μνήμη (virtual memory)
• Ξεκινά το πρώτο πρόγραμμα χρήστη, το systemd (στη πλειονότητα των σύγχρονων διανομών)

5. Το systemd - Ο διαχειριστής συστημάτων και υπηρεσιών

Το systemd είναι το πρώτο πρόγραμμα που εκτελείται σε χώρο χρήστη και έχει την ευθύνη για:

• Εκτέλεση του default.target (που συνήθως είναι συμβολικός σύνδεσμος προς το multi-user.target ή graphical.target)
• Ξεκίνημα όλων των απαραίτητων υπηρεσιών (services) με τη σωστή σειρά
• Διαχείριση των διαδικασιών και των dependencies μεταξύ τους

6. Τα επίπεδα εκκίνησης (Targets)

Τα targets είναι παρόμοια με τα παλιά "runlevels" και ορίζουν το επίπεδο λειτουργίας του συστήματος:

• basic.target: Βασικές υπηρεσίες του συστήματος
• multi-user.target: Πολλαπλοί χρήστες με κονσόλα (χωρίς γραφικό περιβάλλον)
• graphical.target: Γραφικό περιβάλλον (αν είναι εγκατεστημένο)
• getty.target: Ενεργοποιεί τις εικονικές κονσόλες για σύνδεση χρηστών

7. Τα σενάρια εκκίνησης

Μετά την εκκίνηση των βασικών υπηρεσιών, το σύστημα:

• Εκτελεί τα σενάρια στο /etc/profile (γενικές ρυθμίσεις για όλους τους χρήστες)
• Εκκινεί την υπηρεσία systemd-logind για διαχείριση συνδέσεων χρηστών
• Είναι έτοιμο να δεχτεί συνδέσεις χρηστών

Σημείωση: Στις σύγχρονες διανομές Linux, το systemd έχει αντικαταστήσει το παραδοσιακό σύστημα init SysV. Αν χρησιμοποιείτε μια παλιά διανομή, μπορεί να δείτε διαφορές στη διαδικασία εκκίνησης.

Συμπέρασμα

Η διαδικασία εκκίνησης του Linux είναι μια καλά οργανωμένη ακολουθία βημάτων που εξασφαλίζει ότι όλα τα στοιχεία του συστήματος - από το hardware μέχρι τις υπηρεσίες και τις εφαρμογές - ξεκινούν με τη σωστή σειρά και λειτουργούν αρμονικά. Κάθε βήμα βασίζεται στο προηγούμενο, δημιουργώντας μια ιεραρχική διαδικασία που οδηγεί σε ένα πλήρως λειτουργικό σύστημα.